شهرهای توریستی ایران و اماکن گردشگری

بهار (شهر)
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بهار
Bhar City.jpg
کشور ایران
استان همدان
شهرستان بهار
بخش مرکزی
مردم
جمعیت ۸۱٬۷۶۹ نفر
جغرافیای طبیعی
مساحت ۱۲۵۶۳۷۴ متر مربع
ارتفاع از سطح دریا ۱۷۳۵ متر
اطلاعات شهری
شهردار حسن رمضانی
ره‌آورد کشاورزی
پیش‌شماره تلفنی ۰۸۱
وبگاه سایت شهرداری بهار
بهار بر ایران واقع شده‌است
بهار
روی نقشه ایران
۳۴.۵۴° شمالی ۴۸.۵۶° شرقیمختصات: ۳۴.۵۴° شمالی ۴۸.۵۶° شرقی

بهار یکی از شهرهای استان همدان است که با گستره‌ای معادل ۱۳۳۹ کیلومتر مربع، حدود ۲/۷ درصد از وسعت استان همدان را تشکیل می‌دهد. این شهر از لحاظ کشاورزی رتبهٔ اوّل تولید و صادرات سیب‌زمینی را دارا می‌باشد و بر اساس آخرین تقسیمات کشوری دارای سه بخش، شش دهستان و سه‌شهر: بهار، لالجین و صالح آباد می‌باشد.[۱]

محتویات

۱ اقلیم، تاریخچه
۲ گویش بهاری
۳ دشت بهار
۳.۱ دشت کوزه کولان
۳.۲ دشت قرق
۴ نمایندگان بهار
۵ مشاهیر بهار
۶ مراکز علمی و آموزشی
۷ نگارخانه
۸ پانویس
۹ جستارهای وابسته
۱۰ منابع
۱۱ پیوند به بیرون

اقلیم، تاریخچه

در سال ۱۳۸۷ شهرستان بهار تعداد ۷۰ روستای دارای سکنه معادل ۳/۶ درصد از کل روستاهای دارای سکنه استان همدان را به خود اختصاص داده است. این شهرستان از نظر طبیعی، دارای آب و هوای خشک و رژیم بارندگی آن از تیپ اقلیم مدیترانه‌ای است. رشته کوه الوند و شهر همدان در جنوب غربی و غرب شهرستان بهار قرار دارد. بقیهٔ وسعت شهرستان را دشت «بهار» در بر می‌گیرد. نقطه خروجی آب‌های بهار در کوشک آباد با ارتفاع ۱۶۸۰ متر واقع گردیده است. رودخانه‌های جاری این شهرستان عبارتند از: سِیمینه‌رود، بهادربیگ و قره آغاج

موقعیت شهر بهار پانزده کیلومتری شمال شهر همدان است. تا نیم قرن اخیر دهستانی معتبر و مرکز بخش سیمینه رود بود. حمدالله مستوفی در ذیل تاریخ خود غیر مستقیم از منطقه بهار و توابع آن باضافه قسمتی دیگر از اراضی مجاور شهرهمدان را تحت عنوان ناحیت فریوار بر می‌شمارد. اصطلاح فریوار در قرن پنجم هـ.ق. از زبان راوندی نیز آمده است.[۲]

در کتب قدیم از شهر بهار بعنوان مرکزی آباد یاد شده است. خرابی‌های قلعهٔ شهر، بنام «دئولر قلعه سی»، هنوز موجود است. در پیشینهٔ تاریخی بهار چه پیش از اسلام و چه بعد از اسلام ابهام جدی وجود دارد. ساکنان بهار از قدیم به شغل باغ‌داری و بوستانکاری اشتغال داشتند.[۳] مذهب مردم بهار شیعه دوازده امامی است.
گویش بهاری

اکثر مردم شهر بهار به زبان بهاری سخن می‌گویند ولی در برخی مناطق این شهر به زبان فارسی تکلم می‌شود. گویش بهاری لهجه‌ای خاص از زبان ترکی آذربایجانی است. زبان بهاری به علت اقبال نسل جدید از زبان فارسی در شرف انقراض است.
دشت بهار

کاربرد اراضی بهار به سبب مشاغل مردم این خطه که اصالتاً باغ‌دار و بوستانکار بودند، شکل گرفته بود. یعنی زمین‌های حاشیهٔ شهر تماماً تاکستان بود و پرورش باغ انگور بهار را حقیقتاً هیچ‌یک از اقوام ایرانی بلد نبودند. اینک بخاطر جایگزین کشت سیب زمینی حدود ۹۸ درصد باغات بهار محو و نابود گشته است.

دشت‌های بهار که متعاقب باغات بهار آغاز و امتداد می‌یافت در گذشته برای کشت هندوانه و خربزه بکار گرفته می‌شد، تخصص فوق‌العاده و منحصر به‌ فرد زارعین بهار در کشت بُستان یعنی به عمل آوری هندوانه و خربزه بی‌نظیر بود. به ظن قوی پرورش باغ و بوستان هنر نیاکان بسیار بسیار کهن این دیار بود که متأسفانه دانش آن در این سه چهار دههٔ اخیر نابود گشت.

یکی از اصول تغییرناپذیر بوستانکاری سنتی، اختصاص زمین بایر (بُعن ـ بُعت) بود که بقول اساتید این فن، زمین مزروعی که یکبار کشت هندوانه یا خربزه در آن انجام می‌پذیرفت دیگر قابل کشت این دو محصول نمی‌بود. این موضوع باعث می‌شد برای تهیهٔ زمین بایر، بوستانکاران بهاری اطراف و اکناف ایران را درنوردند و تواماً امتزاج فرهنگی ایجاد کنند. در گذشته مردان گمنامی همچون سعی‌مراد، علی‌بهاری و رضا بهاری از پیشکسوتان روابط با اقوام دیگر بویژ کرد‌ها بودند.[نیازمند منبع]
دشت کوزه کولان

شهرت شهر بهار از قدیم‌الایام به دشت‌های آن بویژه «دشت قرق» و «دشت کوزه‌کولان» بود و کوزه کولان جلگه‌ای است منتهی به دامنه‌های کوه الوند. لازم بذکر است کهن‌ترین مسیر ارتباط پایتخت کشور ماد به سمت مغرب و جنوب غربی ایران یعنی به سر زمین‌های شوش، بابل، کد و سومر از این ناحیه عبور می‌نمود. اکنون آزاد راه همدان - کرمانشاه - سنندج و سه‌راهی معروف به گلوگاه، محل تلاقی غرب کشور با مرکز، در دشت کوزه کولان قرار دارد.
دشت قرق

مکانی با شرایط شکارگاهی و سبزه‌زار از گذشته‌های دور. تا چند دههٔ اخیر که چاه‌های عمیق این ناحیه حفر نشده بود در قرق بهار - منطقه‌ای در جنب بهار - تالابی وجود داشت با عمقی نسبتاً عمیق که در میان گیاهان مردابی انواع ورندگان مهاجر به چرا می‌پرداختند همچنین محل صید ماهی و مرغابی برای صیادان بود.

تالاب دشت قرق که در گذشته بسیار وسیع‌تر بوده در دورهٔ هخامنشی به دریاچهٔ زراومند مشهور بود و در عصر ساسانیان به بهرام آوند اشتهار داشت.[نیازمند منبع] در رسالهٔ پهلوی شهرستان‌های ایران نیز بدان اشاره شده است. موقعیت قرق‌بهار را به لحاظ جغرافیایی درّّه الوند محسوب شده و اینجا پست‌ترین نقطهٔ شمالی جبال الوند است که اکثر آب‌هایی که از ذوبان قلل مرتفع الوند سرازیر می‌شود در این ناحیه تالابی تشکیل می‌دهد.

اکنون بیش از یکصد حلقه چاه فعال و نیمه فعال کار پمپاژ آب را از قرق‌بهار به شهر همدان انجام می‌دهند. همین موضوع باعث نابودی تدریجی دریاچه زریوار گشته است، دریاچه‌ای که بیشه‌زار آن چراگاه حیوانات وحشی و پرندگان کنار آب‌زی بوده و باتلاقی هم از گذشته‌های دور در آنجا وجود داشت و مجموعه کاملی از اکو سیستم گیاهان، جانوران و پرندگان بومی و مهاجر بشمار می‌رفت. به استناد برخی متون کهن بهرام گور همراه اسبش در این باتلاق عمیق فرو رفت و تلاش‌ها برای یافتن او بی‌ثمر ماند